Wie Tuoro benadert begrijpt meteen waarom de grote Carthageense generaal Hannibal deze plek heeft gekozen voor het overrompelen van de romeinse troepen onder bevel van zijn aardsvijand, de romeinse consul Caio Flaminio Nepote, in wat bekend werd als de Trasimeno Veldslag, een van de bloedigste veldslagen van de 2de Punische oorlog. Bij dageraad op 24 Juni 217 BC profiteerde Hannibal van de dikke mist en viel het romeinse leger op wrede wijze aan. Tienduizend mannen vielen slachtoffer die dag, sommigen gedood door de troepen van Hannibal, anderen door het zwaard van hun eigen soldaten omdat ze niet gevangen wilden worden, terwijl velen verdonken in het meer. Er werden vele gevangenen gemaakt. Deze veldslag blijft altijd aan dit gebied verbonden en bezoekers kunnen er rondlopen. Afgezien het archeologische belang is de omgeving prachtig en het is ook interessant over de bloedige veldslag van die dag te lezen.
Een van de andere Trasimeno stadjes, Castel Rigone, is ook beroemd vanwege strijdlustige gebeurtenissen die er plaats vonden. Castel Rigone ligt op een heuvel niet ver van Passignano sul Trasimeno. In 543 AD plaatste de Ostrogot Arrigo (of Rigone), een luitenant onder generaal Totila, zijn operatieve basis hier ter versterking van de belegering van Perugia. Aan het einde van de 13de eeuw werd hier een burcht gebouwd, (waarvan de muren, drie torens en twee poorten nog over zijn) ter bescherming van de plaatselijke bewoners.
Vanaf de heuveltop van Castel Rigone kunt u uitkijken naar de oever aan de andere kant van het meer en u kunt nog steeds de stappen horen van een dravend paard, bereden door een grote aventurier die hier in de 14de eeuw leefde. Zijn naam was Boldrino Paneri, geboren te Panicale in 1331. Hij behaalde zoveel overwinningen ter verdediging van Perugia dat hij werd beloond met de sleutel tot de stad. Deze gebeurtenis is door de kunstenaar Mariano Piervittori vereeuwigd op een groot wandtapijt dat nu hangt in het Teatro Caporali, een juweeltje van architectuur met stucco decoraties. Wandelend door de straten van Panicale komt u via Boldrino Paneri tegen waar zich het geboortehuis van Paneri bevindt, zijn familiewapen siert de facade.
Ten ZW van Panicale ligt Paciano, op de hellingen van de berg Monte Petrarvella, met zijn eeuwenoude kasteel. In 1509 onthief de paus alle inwoners van dit stadje van belasting betalen vanwege hun trouw aan de Kerk. In de eindeloze machtsstrijd tussen de nobele families Oddi en Baglioni waren zij aan de kant van de familie Oddi geweest. Volgens de legende is Adriano Baglioni zelfs vergiftigd te Paciano in 1502. Langs de panoramische Ceraseto weg die Paciano met Città della Pieve verbindt, zijn nog de ruines van de oude tempel van Janus te zien, en het is mogelijk dat Paciano zijn naam kreeg vanwege “Passaggio al tempio di Giano” (Op de weg naar de Janus tempel”).
Vanaf Paciano in ZW richting gaande komt u in de streek van Città della Pieve en Castiglione del Lago, beide steden van middeleeuwse origine, sterk verbonden met de beroemde avonturier Ascanio della Corgna. De interessante renaissance paleizen, die door de Della Corgna familie in beide steden in het stadscentrum zijn gebouwd, steken uit boven de machtige muren. De architect was Galeazzo Alessi. De originele fresco’s van Niccolò Circignani, bijgenaamd “il Pomarancio”, zijn er nog steeds en zij verbeelden de vele avonturen van Ascanio, zowel als zijn diensten aan zijn stadsgenoten. Ascanio della Corgna (1514-1571) was het perfecte voorbeeld van een gentleman-avonturier met een humanistische inslag typisch voor de Renaissance. Hij was een van de beroemdste personages van zijn tijd en was op vele gebieden thuis. Hij studeerde architectuur, hij was bekwaamd in de kunst van strijd voeren en was bovendien bezeten met de humanistische passies van die tijd. Hij deed mee aan vrijwel alle oorlogen die om hem heen gevoerd werden, onder verschillende vlaggen en op verschillende tijden. Hij was zo beroemd om zijn behendigheid met het zwaard dat meer dan drie duizend mensen kwamen kijken naar zijn duel met Giannetto Taddei, een man die hem beledigd had. Een fresco van dat duel hangt tot op heden nog in het Palazzo della Corgna in Castiglione del Lago. Hij stierf in 1571 nadat hij had deelgenomen aan de veldslag van Lepanto. Zijn graf bevindt zich in de kapel van de Della Corgna familie in de kerk van San Francesco in Perugia.
Ook Andrea Fortebraccio (1368-1424), bekend als Braccio da Montone, was een strijdlustige soldaat en avonturier. Zijn leven speelde zich af met oorlog voeren en aan veldslagen meedoen, zodat hij zelfs een militaire techniek perfectioneerde, gebaseerd op snelheid en beweging. Dit was een nieuwe manier van vechten en als eerbetoon aan hem werd het de braccesca techniek genoemd. Het leek enigszins op de stijl van aanvallen van Hannibal, toen die de Romeinen versloeg in de Trasimeno Veldslag.
Braccio had enkele goede leerlingen, waaronder Niccolò Piccinino, geboren te Caligiana di Magione in 1386, die deel nam aan de Slag van Anghiari en zijn troepen tot overwinning leidde. Leonardo da Vinci heeft deze slag vereeuwigd in een fresco die in Florence te zien is en waarvan een copie – door Peter Paul Rubens gemaakt – in het Louvre in Parijs hangt.
Magione speelde een rol in de vaak bloedige gebeurtenissen van de Renaissance, waarover melding wordt gemaakt in Niccolò Machiavelli’s boek “De Prins”, zijn beroemde politieke doctrine. Dit tijdloze werk spreekt over het Kasteel van de Kruisvaders te Magione, waar een van de meest beroemde militaire samenzweringen tegen Cesare Borgia werd gesmeed. Machiavelli zag hem als de ideale strijder en vooral de ideale Italiaanse Prins, die de eenheid van Italië tot stand had kunnen brengen. In 1502 overleefde Cesare Borgia de samenzwering die tegen hem was gesmeed door de militaire leiders van verschillende italiaanse steden van centraal Italië. Deze samenzweerders waren samengekomen in het kasteel van de Kruisvaarders van Malta, een versterkd ziekenhuis uit de 12de eeuw, om een manier te vinden om de machtsuitbreiding van Borgia te stoppen. De samenzwering werd echter ontdekt en de samenzweerders werden gedood of verbannen.
