In het gebied om het meer van Trasimeno heen spreekt alles van van gastvrijheid en warmte en het is een land waar door de eeuwen heen emblematische figuren onuitwisbare sporen hebben achtergelaten, voorbeelden van een diep gevoel van liefde, vrede en spiritualiteit . Volgens de legende begint het allemaal met de prins Trasimeno- zoon van koning Tirreno – die hopeloos verliefd werd op de nimf Agilla, die in de wateren van het meer leefde. Hun liefdesdroom werd vervuld en Trasimeno aarzelde niet om in het water te springen zodat hij voor altijd bij haar zou blijven. Zelfs nu nog kunt u op sommige avonden de wanhoopskreten horen van de nimf die haar geliefde zoekt. De oude vissers beweren dat soms in het midden van het meer, op de plek waar Agilla op Trasimeno wachtte, een uitzonderlijke golf omhoog springt.
Een andere romantische en tragische liefde vond plaats aan het begin van de negentiende eeuw, tussen de dichteres Vittoria Aganoor en de plaatselijke afgevaardigde Guido Pompilj. Vittoria Aganoor kwam in Monte del Lago wonen en beschreef in haar gedichten de schoonheid van het meer en de schitterende zonsondergangen. Het was een gepassioneerde liefde, maar helaas werd Vittoria ernstig ziek en stierf. Pompilj droeg zorg voor haar begrafenis en maakte een einde aan zijn leven. Hij liet een brief achter waarin hij de wens uitte om naast haar begraven te worden.
Het is een gebied van grote liefdes zowel als van heiligen en spiritualiteit. Het Trasimeno meer is ook het geografische middelpunt dat vele “San Francesco plaatsen” verbindt. Van Assisi (Basiliek, San Damiano, Eremo, S.Chiara) gaat u naar Santa Maria degli Angeli (Porziuncola) en Rivotorto (Santuario), maar ook naar Toscana, het heiligdom Santuario della Verna (Arezzo), waar de Heilige Franciscus de stigma’s ontving, en het klooster Convento delle Celle (Cortona). In zijn reizen belandde San Francesco in 1211 op het eiland Isola Maggiore op zoek naar een rustige plaats om te vasten.Ter ere van dit bezoek aan het eiland werden een kerk en een klooster gesticht, terwijl op een rots de afdruk van zijn voet te zien is. Niet ver van Castel Rigone bevindt zich de grote steen waar volgens de legende de Heilige een nacht heeft doorgebracht. Ook bevinct zich in Castel Rigone het heiligdom Santuario della Madonna dei Miracoli (Madonna van de Wonderen) , waar de Madonna ooit verschenen is.Dit is een van de meesterwerken uit de Renaissance kunst in Umbrië, waarschijnlijk een ontwerp van Bramante vanwege de gelijkenis met de facade van het heiligdom Santuario di Mongiovino (Panicale). Hier vonden na de verschijning van de Madonna wonderen plaats en de fresco’s in het Santuario di Mongiovino zijn een voorbeeld van de fresco’s uit de V eeuw in Umbrië, het schilderen heeft twee honderd jaar geduurd; het is “een immens kunstwerk in de vorm van het griekse kruis, een bouwwerk dat in 1513 is ontworpen door Bramante, met fresco’s overal” (cit.E.Sgarbi) en “een van de meest bewonderenswaardige plaatsen van Italia” (cit.V.Sgarbi).
Waarschijnlijk vanwege de schoonheid en spiritualiteit van de plaatsen is de franciscaanse beweging in het gebied van het Trasimeno meer zo gegroeid en verder uitgebreid door proselieten . Onder anderen was een van de eersten de ontdekkingsreiziger en missionaris broeder Giovanni da Pian del Carpine, geboren te Magione in 1200. Hij is bekend vanwege zijn lange en gevaarlijke reis – nog vòòr Marco Polo - in 1245 van Frankrijk tot wat nu Mongolië heet, met het doel om een vredesboodschap van Paus Innocenzo IV naar de Gran Khan te brengen.
Op een paar km afstand van het meer van Trasimeno is de geboorteplaats van Santa Margherita, een moedige vrouw van onovertroffen innerlijke kracht, zij werd zelfs beschouwd als geestelijke dochter van de heilige Franciscus. Zij werd geboren in 1247 in Laviano (Castiglione del Lago) en na een leven van trieste lotgevallen vestigde zij zich in Cortona en werd ze een Franciscaner tertiaire. Haar bekering is de vrucht van berouw, als een "Novella Magdalena ´(geciteerd Benedictus XVI), en vond plaats in de buurt van een eik die de Boom van Berouw" werd genoemd, in het dorp I Giorgi (Castiglione del Lago).
Een voorbeeld van vredelievendheid is Rasetti, een onvergetelijke figuur vanwege zijn diepgang en voorbeeld. Hij was een natuurkundige, paleontoloog en botanicus, geboren in 1901 in Pozzuolo Umbro ( Castiglione del Lago ) waar het hoofdkwartier van de aan hem gewijde Vereniging is gezeteld en waar zich een bronzen borstbeeld van hem bevindt. Hij was een van de " jongens van de via Panisperna", natuurkundigen onder leiding van Enrico Fermi, maar hij hield op met de studie van natuurkunde toen deze werd gericht op militair onderzoek en wijdde zijn aandacht aan naturalistische studies.
Een plaats van grote schoonheid en charme is het Campo del Sole in Tuoro sul Trasimeno : een verademing van vrede in het scenario van de Veldslag van Hannibal aan het Trasimeno meer. Het thema van ‘de kolom’ heeft iets van een Stonehenge van onze tijd . Het is een tuin/museum aan de oever van het meer, gratis toegang , ontstaan in de jaren tachtig, waar 27 sculpturen staan, gemaakt van plaatselijke steen. Dit kunstwerk, gecreëerd door Pietro Cascella (onder de Italiaanse en buitenlandse hedendaagse kunstenaars die hebben meegedaan is zelfs Pomodoro aanwezig ), is bedoeld als een plaats van meditatie, het verlangen van de mens naar contact met de hemel als symbool van Eeuwigheid.
